Ostiral goizeko okurrentziak

Abenduaren 5ean Futaleufúra iritsi ginenetik ia egunero nabil errekan. Ia egunero diot, hilabetez luzatu zen otitis batek pare bat egun deskantsatzera behartu ninduelako eta egunen batean errekatik kanpoko lanak eginditudalako. Gainontzekoan egunero nabil errekan lanean. Larunbatetan ezik, jaieguna degu. Egun horretan ere errekara noa, baina ez lanera, %100 gozatzera baizik. Deskantsurako astia topatzea zaila da honelako toki batean.

Hona iritsi aurretik ere hainbat kilometro egin eta hainbat erreka jaitsi genituen.

Azken bi larunbatak lanean pasa ditut. Bihartik astelehenera ospatzen den txapelketa baterako, FutaXL-rako, pare bat jaiegun pilatzeko. Hegoameriketako txapelketa garrantzitsuena omen da, hori da behintzat hemen dagoen kayaklari guztiek esaten dutena, zer esango dute ba!

Aurreko larunbata arte, otsaila 18, hiru aste neramatzan lanean jaiegunik gabe. Egun hortan deskantsatu arren, hurrengo egunean porru eginda nengoen.

Hala ere, uretan beti eroso sentitzen naiz, urak bultzatzen bainau. Kayaka toki aproposean jarri besterik ez det, gainontzeko indarra urak egiten du. Asko gozatzen det uretan etengabe ikasteaz.

 Uretatik kanpo nabaritzen det indar falta. Furgonetan burutzen ditugun errekarako joan-etorrietan seko lo joaten naiz. Bizitza soziala murriztu det ondo elikatzeko eta atseden hartzeko. Hona iristean, lanorduak bukatzean entrenatzea zen asmoa, baina neke honekin egin dezakedan gauza hoberena atseden hartzea da. Entrenatzen saiatze hutsa gorputza jipoitzea liteke.

Egin dezagun salto aurreko igandera, otsailak 19.

Errekara joan gera. Gaur segurtasun kayaka naiz. Euria bota du azken egunetan (oraindik ari du) eta erreka hazi egin da. Honelako errekan eta ur maila honekin, ezin det ekidin uretan jolastea: bide dibertigarrienak hartu, olatuen artean jauzika ibili, olatuak surfeatu, zurrunbiloetan sartu, inoiz sartu naizen rulo (itsasoko olatu lehertu moduko bat, apar haundi bat duena eta bertan bueltaka geldi zaitezkeena) haundienetan sartu eta hainbat segunduz bertan harrapatua gelditu… Irudimena da muga bakarra. Gainera apenas nekatzen naiz, urak egiten du indarraren zati handiena.

Pare bat ur-laster begiratzeko gelditu gera. Harrien artean oinez mugitu behar gera horretarako. Xixko eginda nagoelako baldar nabil, euriak harriak irristakorrago bihurtzen ditu eta oinetakoen zolak ez da batere itsasten harrietara. Koktel horrekin hogei bider irristatu naiz, lauzpabost erorketekin. Amorratua nabil, edozein momentuta modu tonto batean mina hartu dezakedala dakit.

Baina inork minik hartu gabe iritsi gera bukaerara. Eta betiko lez raft-a, cata-raft-a eta kayaka kargatzen hasi gera, ordena horretan. Lehenengo biak kargatuak daudelarik, kayaka hartu eta goiko pixura igo nahi det, kosta egiten zait, nere altuera murritza dela eta. Nekeagatik edo auskalo zergatik, nere garunak ez du ondo pentsatzen eta laguntza eskatu beharrean, maniobra akrobatiko baten bidez kayaka nere kabuz igotzea okurritu zait. Bost segundu barru lurrean nago, marruka. Ezker txorkatila bihurritu det…

Lurretik ezin altsa nengoela bota nituenak (marruak eta juramentuak) amorruagatik izan ziren, gehienbat. Egunero nekatuago egon arren, egunero uretan hobe nenbilen eta banekien eboluzio hori geldituko zuela. Gainera, lasterketa hain gertu egonda…

Duela bi urte Zelanda Berrian pasatako istorioa errepikatzen zen, oin ezberdinean. Egunero errekara jutean, eta errekatik kanpo beste mila gauza egitean, energia asko daukat baina deskantsatzeaz ahazten naiz. Tira, ahaztu ez, gogoratzen naiz baina ez naiz gai konturatu arren erritmoa jaisteaz. Pentsatzen det ona izan dela, bestela ez bainintzen geldituko.

Txamana peruar batek egindako erremedioa kentzean oinak zuen hilotz itxura.

Egia esan eskertuta ere banago, hobe baita tontakeri/baldarkeri/burugogorkeri batekin mina hartu izana benetan arriskutsua den toki batean baino.

Hiru egun pasa nituen errekan ibili gabe, oina lurrean jarri gabe, makuluekin. Oso arraroa egiten da egunero aktibitate fisikoa egitetik, berrogeita hamar metroko radioan funtzionatu behar izatera, ezin bainintzen asko ere urrutiago jun. Beste gauza batzuk egiteko aprobetxatu det, txapada hauek idazteko adibidez. Buru eta gorputzaren deskantsu on bat egitea zaila egiten zait, baina zeozer ikasi det.

Atzo errekara itzuli nintzen. Nabari det gorputza pixkat tentsioz bete zaidala, eta besoek ez dutela hainbeste tiratzen. Nekatua jarraitzen det.

Erreka ondo ezagutzen det, eroso sentitzen naiz ur-lasterren edozein bidetatik. Baina ia beti lanean egon naizenez ez det probatu errekan azkarra izaten saiatzea eta hori guztiz bestelakoa da. Bide azkarrenark ere ez dakizkit, aurrekoari jarraitu eta azken momentuan eraso egitea izango da beraz estrategia, ez kontatu inori.

Ziur naiz, gaur uretan ibilita eta deskantsu on batekin bihartik astelenehera arte txapelketan egurra emateko gai izango naizela. Hogeita lau ordu ditut nere bertsio hoberena berreskuratzeko, badago astia, hostia!

IDAZTEN HASI ETA EZIN GELDITU!

Ondorengo testua lagun bati bidalitako mail bateko puskekin eta moldaketa batzuekin osatua izan da. Bertan agertzen diren pertsonaien istorioak egiazkoak dira, izenak aldatuak daude. Aspaldi ez nuen topatu idazteko astia eta benetan gozatu det hau egiten. Urrengo batean kontatuko deten arrazoi batengatik det denbora gehiago ordenagailu aurrean jartzeko.

“…

Ni ondo nago. Email erantzuketetan kamuts, baina bestelakoan ondo. Wppeko audioek asko errezten dute bizitza. Eta ordengailua soilik goizeko 8:30ak arte erabiltzeko gogoa/astia det. Ordu horretan gosaltzen degu eta arratsaldeko zazpiak arte edo lanean gaude. Gustura egiten det lan eta asko nago ikasten. Ordengailua normalean bideoak, argazkiak eta artikulu saiakerak egiteko erabiltzen det, baita Futaleufú-ko etapa bukatzerakoan zer egin bilatzeko ere.

Lanean denetarik egiten degu, eta hori oso gustuko det. Errekaren tarte guztietan lan egiten degu. Gehienbat aste oso bat pasatzera datos bezeroak, oporretako pakete batekin. Erreka ondoan txabola batzuk ditugu eta hor hartzen dute ostatu, toki zoragarria, paraje izugarriekin, Futaleufú eta Azul erreka elkartzen dira hor, majikoa. Bi sukaldari dituzte bezeroek, sauna, hamakak, hondartzatxo bat... Paradisu txiki bat. Eta astean zehar rafting, kayak, mountain bike, trekking egiten dute, beraien nahien arabera. Goizean bertan aukera dezakete zer egin, malguak izan behar gera langileak beraz. Jaikitzean ez dakigu egun horretan zein lan egin beharko degun, alerta egon behar gera, edozertarako prest, baina kontentu nago.

Gu herrian bizi gera, gidentzako etxe bat degu eta sukaldari eta guzti, izugarria! Orain, hiru gida gaude. Primeran moldatzen gera eta errekan sendo dabiltza. Gero Antton dago, kotxeen mekanikoa lanbidez. Horretaz gain edozer gauza konpontzeko gai da, beti lanerako prest eta auto gidari lanak ere egiten ditu enpresarentzeko. Patxi, argazkiak eta web orria egiteaz arduratzen da, beste artista bat. Bi hauek anaiak bezela dira euren artean, ondo moldatzen naiz biekin eta bizitzarako balioko didaten historio eta kontsejuak kontatzen dizkidate. Badira beste bozpasei langile, denak oso jatorrak eta elkarren artean ezberdinak. Ero-jator mordoxka bat elkartu gera enpresan!

Askotariko lanak egiten ditut hemen. Batez ere kayakean nabil. Segurtasun kayaka (polita da, rafting gidarekin konexio handia dago, eta piraguaz gozatzen jarrai dezaket), kayak gida (bezeroei Futaleufú erreka erakusten, maite det lan hau) eta kayak irakasle (asko ikasten nabil onetan ere) bezela nabil. Duela zenbait aste cata-raft izeneko baltsa bat manejatzen ere hasi nintzen. Katamaran moduko bat da. Puzgarriak diren tutu bana ditu alde bakoitzean, aluminiozko egitura batez elkar lotuak. Aluminiozko egiturak bi arraun artikulatu ditu, eta horrekin maneiatzen da ontzia. Hasieran eskubira joan nahi eta ezkerratara joateko arraun egiten nuen, dena aldrebes, guztiz galduta, baina astebetean asko ikasi nuen jada lanerako prest nago. Gustuko det cata-rafta, errekan mugitzeko beste modu bat da eta errekaren indarra beste modu batean aprobetxatu behar da. Errekaz kanpoko lanak ere egiten ditugu. Bizikletak konpondu, egurra bildu eta moztu, basoak garbitu (maite det aixkora erabiltzea, hortan ere zeoze ikasi det), basoan bideak egin, trasteroa txukundu (hau bai dela latza) eta abar.

Lehenengo egunetik errekaz, parajeez eta hemen bizi den jendearekin liluratua geratu nintzen. Bizi geran mundu kaotiko honetan, arnasgune moduko bat da. Kayakista ez diren jende asko dator honera, bizi estilo sinple eta sanoagatik, uda edo urte osoa pasatzera. Urtetik urtera, udan gero eta turista gehiago datozela dio jendeak, eta izan dezakeen garapenak kezkatzen nau, ez ote duen etxean bertan ikusten deten turismo jasangaitzaren bidea jarraituko. Zure jaiolekuan arrotz, atzerritar sentitzea ez da xamurra. Egiten diren politiketan, turistek bertakoek baina garrantzi haundiagoa dutela ikusteak pena handia ematen du.

Errekak ur asko darama beti. Ez dezu arri bakar bat ere ukitzen, pala guztiz sar dezakezu uretan, hori oso atsegina da. Uraren indarra handia da, lehenengo egunetan ez zera gai gertatzen dena ulertzen, Estimulu edo informazio berri asko jasotzen dituzu, denak batera, eta ez dezu egoera kontrolatzen. Maiz, ur-laster zail bat igaro ondoren, toki itxuraz lasai xamar batera ailegatzean, erlaxatu egin izan nintzen, kideari begiratu edota pala uretatik atera... ERROR! Ur-lasterrak etengabe aldatzen dira, duela segundu bat laua zen tokian olatu bat ager daiteke. Hemen erlaxatzen denak ordaindu egiten du. Oso gustuko det hori, oso bidezkoa iruditzen zait. Errekak gogoratuko balizu bezela "Nere uretan ari zera nabigatzen, nere urak nola mugitzen diren nik erabakitzen det. Aldakorra naiz. Ondo nabigatu nahi badezu, uneoro ni aztertzen eta niri egokitzen egon behar zera. Horrelakoa naiz, onartzen ez banauzu zu izango zera ondorioak ordainduko dituen bakarra. Neri bost axola. Larritasun batean bazaude zure arazoa da, zuk erabaki dezulako zaude nere uretan. Zu zera gertatzen zaizunaren erantzule bakarra. Ez det gupidarik izango zurekin, ezta mendekurik ere. Sartu edo ez sartu zure erabakia da. Nere urak nola mugitzen diren nerea."

Egunetik egunera hobe ezagutzen det erreka, eta bere indarra aprobetxatzen ikasten nabil. Orduak pasa ditzaket bertan, uretan ez naiz nekatzen. Urak mugitzen nau, nik soilik kayaka toki egokian jarri behar det, gainontzeko lana errekak egiten du, berak bultzatzen nau. Errekara iristea, kayaka sorbalda gainean kargatzea eta abar bai egiten zait oso neketsua. Deskantsua behar det, eta uretatik kanpo asko nabaritzen det hori. Nekea areagotu ez dadin oso osasuntsu jaten det, esfortzuak egitean postura ona mantentzean saiatzen naiz eta juergarik ez det botatzen. Hala ere, zaila egiten zait behar bezainbeste lo egitea, hemen beti dago zer egin. Baina uste det daukadan nekeaz konturatzen naizela, nere mugak nun dauden badakidala. Uste det, baina ez nago ziur. Beti dago deskuidoentzako/sorpresentzako tokia, eta eskerrak, bestela aspergarria liteke bizitza, ezta?

Zeta ur-lasterra.

Errekan egunero ibiltzeak konfidantza berreskuarazi eta areagotu dit. Garatutako konfidantza hori gainkofidantza bihurtzea arriskutsua liteke. Oro har, ez zait inporta iraultzea edota olatu/rulo handi batean atera ezinik geratzea eta igeri egin behar izatea (oraindik ez det igeri egin, toco madera). Badakit jokoaren parte dela, eta baldintza hoiek onartzen ditut. Dena den, badaude bi ur-laster zeinetan gauzak gaizki badoaz benetako arriskuan zauden, berrogeita bost kilometrotan bi arrisku ez dira asko baina nahikoak izan daitezke. Korrontea pareta baten kontra doa, eta paretean errebotatu ordez, bere azpitik sartzen da, sifoi edo undercut batean. Urak, milaka urtez pareta horiek zizelkatu ditu galeria estu eta luze batzuk garatuz. Gerta daiteke, galeria horietatik ez kayaka ezta pertsona ere igarotzeko tokirik egotea. Denbora luzez edo betirako ur azpian gelditzeko arriskuarekin. Bi ur-laster horietatik arriskutsuena Zeta izenekoa da. Zailena izan gabe, errekako osoko arriskutsuena da, zalantza izpirik gabe. Ur laster horri %100 konfidantza eta kontzentrazio gabe aurre egitea, inoiz egin dezakezun arduragabekeria haundiena da. Ezin da akatsik egon. Akatsik egotekotan, gertatzen denaren kontrola gal dezakezu, eta ez dezu nahi ur-lasterrak zure ordez erabaki dezan ur-azpiko galeria horietara zoazen edo ez. Ur-laster horretan sartu, gertatzen den guztiaz ohartu, gauzak ondo egin eta gainera gozatzen permititzea benetan polita da. Oso intentsua. Ez da adrenalina txute bat. Guztiz sartua zoaz. Erreka, piragua, pala eta zu. Besterik ez. Errekatik kanpo edozer gauza gertatuko balitz ez zinake ohartuko. Bonba bat lehertuko balitz ez zenuke entzungo. Zure ametsetako persona ur ertzean zure zain egongo balitz, ez litzaizuke inportako. Inporta duena, ur laster horretan gertatzen dagoena da. Une eta toki horretan gertatzen ari dena. Beste denak bost axola. Uretatik kanpo bizitzako zenbait alorretan txoriburu bat izateak, egiten dunaren gaineko guztizko kontrola ez daukadala sentirazi izan dit maiz uretatik kanpo. Ur laster honi aurre egitea guztiz aurkakoa da. Arrisku handiko medioan, eroso sentitzeko gai naiz. Arrisku horrek norbere urduritasunean ez du eragin behar, ahalik eta puru eta autentikoen izan behar da, egoa alde batera utzi. Bitxia da baina horrek errekatik kanpo naizen bezelakoa izaten laguntzen nau, beldurrik gabe eta egoera ezberdinetara egokitzeko malgu. 

Beharbada, baten batek pentsatuko du beharrezkoak ez diren arriskuak hartzen ditugula. Ez nago ados. Egia da ez direla arrisku ohikoak. Eta egia da arrisku horiek hartu gabe bizi gaitezkeela. Baina pertsona guztiak, egunero, arriskuz inguratuak gaude, konturatzen ez bagera ere. Adibidez, autopistan 120 km/h zoazela har dezakezun zartakoa ez da edonolakoa. Baina arrisku hori onartua dago, hemezortzi urtetik gorako edozeinek gidatu dezakeelako auto bat autopistan. Aldiz, ez zitzaigun okurrituko bost urteko ume baten eskuetan kotxe bat jartzea, ez dakielako zertan dabilen. Nere iritziz, arriskua ez da medioaren araberakoa. Norberak medio konkretu batean mugitzeko gaitasunaren araberakoa baizik.

...

Futaleufúko etapa noiz bukatuko den eta nora joango naizen ez dakit. Bide ezberdin asko ikusten ditut, denetan ondo joango zaidala sentitzen det. Ez zait gehiegi axola zein aukeratu, badakit aukeratzen dudan bideagatik dena emango detela eta asko ikasiko detela. Hala ere, egia da aukera horietako bakoitzak bizipen eta ikasketa ezberdinak emango dizkidatela eta ondo legokeela gehien interesatzen zaidana zein den identifikatzea. Oso gustuko det nagoen momentua. Indartsu nago, eta burujabe sentitzen naiz. Kayaka droga bat dela dioenik bada: adiktiboa eta egoera kontrolpean dagoen sentsazioa ematen dizula, aipatzen nagoen sentsazio guzti hauek subidoia besterik ez direla alegia. Nik ez det uste hala denik. Sendagaia da nere iritziz. Uretatik kanpo burujabeagoa izaten laguntzen dit. Eta droga izango balitz ere, orain badakit nola egin nere dosia egunero jasotzeko, eta dosi hori ez da zertan emozio indartsu batera lotuta egon beharrik. Ez det behar arriskuan jartzea gozatzeko, erreka errezagoetan edota laku batean ere gozatzen det, etengabe ikasiz. Oso aske sentitzen naiz egunero piraguan ibiltzeko modua topatu detelako, edo hala uste detelako behintzat. Hori aurrera eramateko zentratua mantendu behar det, gauzak ondo egin, distrakzioak alde batera utzi eta gorputza zaindu.

..."

Badaude beste mila ur-laster eta haietako bakoitzean beste horrenbeste istorio, baina hona arte irakurri badezu sari bezela testuari lerro gehiago gehitzea merezi dezu.

Por qué Ace of Spades

Ha pasado más de un año desde que empecé a utilizar la Ace of Spades. Al ser un modelo nuevo, había mucha curiosidad entre los kayakistas sobre cómo navega. Aquí os dejo mis impresiones del barco tras un año de romance.

Spade ha conseguido hacer un barco versátil, divertido y fácil de manejar, que funciona a la perfección tanto para quien quiera aprender las maniobras básicas como para quien vaya en busca de los límites del deporte. Su robustez la hace perfecta para los creeks pedregosos de la península y su bien repartido volumen es un seguro de vida para ríos más caudalosos. Sus 320 litros de volumen a la vez que una correcta distribución permiten que palistas de entre 65-110 kg puedan disfrutarla perfectamente.

Una de las cosas que más me gusta es que se acelera con poco esfuerzo, y una vez en marcha simplemente con poner el kayak en el sitio se mantiene e incluso aumenta la velocidad. Esto me parece esencial para una navegación fluida. El equipamiento interior está muy bien cuidado, consiguiendo así reducir la fatiga y molestias por malas posturas. Además el perfecto calaje hace que la transmisión sea óptima.

Adrian Mattern. Photo by Jens Klatt

LA CÁSCARA


La parte superior tiene una forma que hace que tras una inmersión en el agua emerja de una forma predecible, por ejemplo en cascadas o rapidos voluminosos. A su vez, el volumen de la popa es un seguro de vida para escapar de rebufos.

Tiene un rocker adecuado que facilita el boof sin comprometer la velocidad de salida. Esto es importante ya que se ha visto que un rocker excesivo perjudica la velocidad máxima del barco y el cabeceo cuando navegamos entre olas.

Lo más interesante es el casco, mezcla entre plano y redondeado, lo cual proporciona grandes ventajas. Por un lado cuando mantenemos el casco plano es un barco que  se maneja con el mínimo esfuerzo, ágil y fácil de girar. Pero cuando queremos jugar entre corrientes, el que los bordes sean redondeados hace que la navegación sea de lo más suave y fluido. Esto hace que los rebotes contra las piedras sean suaves y predecibles, pudiendo subirte a ellas para buscar un mejor boof sin problemas.

RÁPIDO

Es cierto que no es un barco diseñado para marcar la diferencia en carreras, y me alegro. Los barcos más rápidos están dirigidos a competidores de muy alto nivel. Suelen ser difíciles de controlar y la velocidad extra sólo lo notaremos en agua parada, ya que en agua viva no conseguiremos poner la piragua en su sitio e iremos inseguros. Al ser un barco más noble, podrás sacarle el máximo provecho para una navegación fluida, ágil y rápida. Este año he conseguido el primer pódium de mi vida, fue en el Ara con un caudal voluminoso y yo no estaba en mi mejor forma. Estoy seguro de que el Ace of Spades tuvo algo que ver.

Yo en el río Ara. Photo by Jorge Gómez

PLÁSTICO

Otra de las grandes ventajas que ofrece es el plástico, construido con polietileno extrusado insuflado de alta densidad. Este método de producción tiene como resultado un plástico de una resistencia muy superior que la mayoría de los kayaks del mercado (rotomoldeados). Además de conseguir un plástico prácticamente indestructible, el manejo mejora debido a que el barco es más firme y rebota mejor con las piedras.

Photo by Jens Klatt

TRES EQUIPAMIENTOS DISPONIBLES

El Ace of Spades está disponible en tres versiones con equipamiento interior diferente. Las tres versiones han sido diseñadas para que el kayakista se adapte perfectamente al barco, condición imprescindible para conseguir una buena transmisión. El control del casco y plato se facilitan mucho, resultando mucho más fácil maniobrar. Debido a la inclinación de los reposapiés, es sorprendentemente fácil bajar la proa de la piragua con los pies en el aire (stompear, vamos) después de hacer un buen boof.

Pro (1.390€) está dirigida a expertos y fetichistas de la ergonomía. Cuenta con un reposapiés ergonómico de plástico, que se adapta a la forma natural de los pies, esto evita las lesiones en los tobilos. En esta versión el tabique delantero es una especie de hueso de plástico, dejando espacio libre para el confort de los pies.

La versión Whitewater (1.190€) es para kayakistas de todos los niveles. En esta versión el tabique delantero es sustituido por el clásico foam que encontramos en casi todas las embarcaciones. También el reposapiés es de foam pero mantiene la interesante inclinación que protege el tobillo.

Basic (890€) está dirigida a gente reme hasta clase IV y por lo tanto no necesiten las máximas prestaciones. El asiento no va acolchado, y el tabique central  desaparaece junto con el rail donde va fijado este en las otras dos versiones. Comparte reposapiés con la versión precedente, cuya anchura es regulable para evitar que quede suelto.

CARACTERÍSTICAS

Longitud: 265 cm
Anchura: 67.5 cm
Volumen: 320 litors
Longitud bañera: 90 cm
Peso aproximado. 22.5 kg (Pro), 22 kg (WW), 20.5 kg (Basic),
Color: Naranja, Amarillo
Peso del palista: 65–110 kg


Os animo a que probéis este gran barco en el agua, donde apreciareis todo su potencial. En España podéis encontrar la versión Pro en UrkanKayak, y parece para invierno llegará la Whitewater.

Adrian Mattern. Photo by Jens Klatt

Hautsa kentzen / Dusting

Aupa!

Badira hilabete dezente egin nuen azken sarreratik. Bai utzikeriagatik baita sasoi honetarako nituen aurreikuspen piraguistikoak bete ez izanak sortutako etsipenagatik ez det gogorik pilatu ezer idazteko. Toki hau piraguakeriak kontatzeko sortu nuenez, sarrera hau uda bitartean zer aritu naizen labur-labur azaltzeko erabiliko det, eta bide batez, blogari hautsa kentzeko ere bai.

Hi!

It’s been few months since the last entry. Due to laziness and because the deception because I don't acomplished the spectatives for this year I didn’t find a reason to write. I started this place to tell my kayaking things so I’ll use this entry to explain shortly what I’ve doing until summer, and do the dust to the blog.

Urtarril eta otsail euritsuei esker, aurten Leitzaranenera hurbiltzeko aukera dezente egon da, ur emari handiarekin maiz. Erreka hartara joateak beti gogorazten dit zein zorioneko garen halako harribitxi bat etxetik gertu edukitzeagatik. Oso gustuko det bere uretan arin sentitzea, linea ona mantentzeko kontzentratua, esfortzu gutxiaz eroso mugituz.

Quite nice rain season allowed us to enjoy the local runs, specially Leitzaran, which sometimes has been with really good flows. Every lap on this river reminds me how lucky we are because of living so close to this beauty, unfortunately it only works with hard rain. I really enjoy going fast down there, feeling agyle, focused in the lines, dancing with the water…

Leitzaran XL

Udaberriarekin batera ailegatu ziren lehendabiziko txapelketak. Pare bat egin nituen Frantzian, bata pirinioetan eta bestea alpeetan. Uretan gustura ibili ezinik aritu nintzen, konfidantza gabe eta lasterketetan hortzak estutzeko zailtasunekin. Dena den beti ikasten da zerbait. Alpeetarako bidaian metro batzuk igo ditut egin dudan ur jauzi altuenearen marka, 20m-ra arte.

With the springtime first races came. I did Pyrenees Buddies Race and OutdoorMix in Alps. I couldn’t enjoy very much because I was paddling without confidence and with problems to give all my best. In the other hand I did  the talest waterfall I did ever in Alps, a 20m clean drop.

Byassee drop.

Hortik aurrera pirineo inguruetan ibili naiz zertxobait, tartean nire River Guru Extrem Race lasterketa ospatu zelarik. Aurreko lasterketetan baina gusturago ibili nintzen honetan, fisikoki negargarri sentitu arren. Sailkapen probetan ez nintzen guztiz gustura sentitu, egin nahi nuen bidea ez nuen memorizatua eta horrek oso deseroso sentiarazten nau. Finalerako, zalantzak nituen tokian behatu nituen eta jeitsiera nahiko ona burutu nuen chikane ur lasterra arte, non abiadura gabe gelditu ondoren irauli ere egin nintzen, hura amorrua! 
Helmugan, lehiakide guztiek hutsen bat egin zutela zioten, podiumerako lehia oso irekia utziz. Sailkapenetan hirugarren gelditu nintzela esan zutenean pozarren igo astindu nuen txanpaina, nire lehenengo podiuma izateaz gain ez nuelako espero.

After that I’ve been paddling in the pyrenees, and competed in River Guru Extrem Race. Best paddlers around here meet every year there. I felt more confortable than in the previous races, although I felt like shit fisically. In completed the cualifications quite disapointed with myself because I raced without knowing good the lines, that makes me feel lost in the river. I checked the rapids for the finals and I did it quite good run until the last rapid, the chikane, where I lost all the speed and after that I rolled, such a rage! All the racers said that they made few mistakes so the fight for the podium was opened. When the speaker said that I get third I get happy because of my first podium.

Eta honelaxe iritsi zen uda eta aurtengo lehengo bidaia, Norvegiara, baina hori beste batean kontatuko det, espero horri buruz idazteko beste sei hilabete behar ez izatea!

And after all this months I did the first trip of the year, with Norway as destination. I’ll write about it another time, I hope I’ll need less than another six months!

ITSASO / MAR

Inork pentsatuko zuen maitasun gutun bat igo dudala oharkabean, ba oker dago. Nahita igo det. Hori bai, ez dago pertsona bati zuzendua, itsasoan sortzen diren olatuei baizik.

Si a alguno se le ha ocurrido que he subido una declaración de amor sin querer, está equivocado. Lo he hecho a propósito. Eso sí, no está dirigido a una persona, sino a las olas del mar.

Ibaia eta itsasoa elkartzen diren tokia, ikusgarri / Donde se juntan el río y el mar, espectacular.  Ibaia eta itsasoa elkartzen diren tokia, ikusgarri / Donde se juntan el río y el mar, espectacular.

Udazkenean euskal kosta beraien indarren lekuko izan da eta, piraguistoi behintzat, zenbait susto eman dizkigute. Azken sarreran olatuetan izandako ezuste bati buruz idatzi nuen. Duela hilabete edo, beste bi susto gertatu dira (nik dakidala behintzat). Protagonistak estatuko bi piraguista aparta izan dira, slalom eta freestyle modalitateetan nazioarteko lehen lerroan daudenak. Quim Fontanék (Freestyle modalitateko munduko 5º maila absolutuan)  olatu erraldoi bat hartu eta piraguaren tapakia kendu zion (hemendik aurrera, "igeri egin" deituko diot horri), uretatik kostaka atera zela idatzi zuen; zorionez, hankan ebaki bat izan zen lesio bakarra. David Llorentek (Slalomeko Munduko eta Europako txapelketan, 2º eta 3º hurrenez hurren sub-23 mailan), zorte txarragoa izan zuen eta ezkerreko sorbalda dislokatu zuen.

La costa vasca fue testigo de su fuerza y, al menos a los piragüistas, nos ha dado algún que otro susto. En el último post escribí sobre un imprevisto que tuve. Hace como un mes, sé de otros dos que han ocurrido (ha habido más fijo). Los protagonistas fuero dos piragüistas estatales, primeras líneas mundiales en freestyle y slalom. Quim Fontané (clasificado 5º en el Mundial de freestyle) cogió una ola grande y le quitó el cubrebañeras con su consiguiente nadada; por lo que escribió, no le resultó fácil salir del agua. David Llorente (clasificado 2º en el Mundial sub-23 y 3º en el Europeo sub-23) tuvo menos suerte y acabó con el hombro dislocado.

Quimek hartutako olatu-mutturra / El petardo de ola que cogió Quim. Quimek hartutako olatu-mutturra / El petardo de ola que cogió Quim.

Maila horren altuko bi piraguistak halako astindua jasotzeak itsasoak duen indarra birgogorarazi dit. Itsasoak itxura ezberdina du egunero, plater bat bezain lau egotetik sugarrak bezain bortitz mugitzera igaro daiteke denbora gutxian. Bertan ibili nahi duena kontziente izan behar da arauak itsasoak jartzen dituela, eta han jolastu nahi bada, hobe degula arau horiek onartzea.

La sacudida que dió el mar a dos piraguistas de tan alto nivel me recordó la fuerza del mar. La mar cada día tiene un aspecto diferente; puede pasar de estar como un plato a moverse tan violentamente como el fuego en poco tiempo. Hay que tener en cuenta que las reglas las pone la mar, y si se quiere jugar, va a ser mejor aceptarlas.

Itsasoak egun bakarrean mugitutako egurrak, bere indarraren adierazle. / Los troncos y ramas que el mar puede mover en un día, indican la fuerza que llega a alcanzar. Itsasoak egun bakarrean mugitutako egurrak, bere indarraren adierazle. / Los troncos y ramas que el mar puede mover en un día, indican la fuerza que llega a alcanzar. Artikulu honen helburua ez da itsasoarekiko beldurra transmititzea, arrisku eta aukeren ebaluaketa on bat egiteko gako batzuk ematea baizik. Ondorio sinple batzuk baino ez dira, buruari pare bat buelta emanda edonork ondoriozta ditzakenak.

Itsasoan esperientzia handirik euki ez, baina olatuak hartzera joan nahi duen piraguistentzat dago zuzenduta hasiera batean. Beste zenbait kasutarako ere baliagarria izan daiteke.

El objetivo de este artículo no es meteros miedo, sino dar herramientas para evaluar mejor las amenazas que tiene. Son una serie de conclusiones sencillas a las que cualquiera puede llegar dando un par de vueltas a la cabeza.

A priori, está dirigido para piragüistas sin mucha experiencia en la mar. Pero creo que puede resultar útil para otros muchos casos.

GAKOAK / CLAVES

1 Spota ondo ezagutu (edo ondo ezagutzen ez dezulaz jabetzea) / Conocer bien el spot (o ser consciente de que no lo conoces bien)

Itsasoa uneoro aldatzen da. Antzekoak bai, baina ez daude bi olatu berdin. Itsasoak beti sorpesak eman arren, aldaketa horietako asko aurreikusteko modukoak dira. Nun gauden ondo badakigu, ezuste gutxiago izango ditugu eta erosoago sentituko gera uretan.

Uretan sartu aurretik spot-aren balorazio txiki bat egin, arrisku nagusiak detektatzeko. Pentsatzeko gogorik ez badezu, fijatu non dabiltzan surflari eta kortxeroak, ziur horietariko asko biltzen diren puntuan arrisku handirik ez dagoela, hala ere kontuz! Gure piraguatzarrak arrisku bat dira beraientzat, errespeta itzazu.

La mar cambia constantemente. Puede haber olas parecidas pero no encontrarás jamás dos iguales. Aunque la mar siempre guarda sorpresas, muchos de esos cambios se puedan prever. Si sabemos dónde nos metemos, tendremos menos imprevistos y nos sentiremos más cómodos.

Haz una pequeña valoración del spot antes de entrar al agua. Si nos da pereza pensar, fijaros que donde se junta el rebaño de surfistas y corcheros no hay mucho peligro. De todos modos, ser conscientes de que nuestra piraguas son un peligro para ellos, respétalos.

Inork baino hobe ezagutzen du "Pikua" spot-a Juanikok / Juaniko conoce "Pikua" como nadie

TRIKIMAILUA / TRUCO

Olatuak oso urrun lehertzen direnean, ur ertzeraino aparrak ibilbide luzea egiten duelarik, ez ohi da egon surflari asko, besoekin erremontatzea palarekin egitea baino nekezagoa baita. Toki horiek izugarri dibertigarriak izan ohi dira: olatu luzeak, (normalean) arrokarik ez, surflaririk ez eta olatuak ez ohi dira kolpez lehertu. 

Hori bai, kontuan izan ur-ertzetik urrun igeri egitea nahiko liada dela.

Cuando las olas rompen muy lejos de la orilla, completando un largo recorrido hasta él, no suele haber muchos surfistas, porque remontar a nado cuesta más que hacerlo con pala. Esos sitios están de lujo: olas largas, no suele haber rocas, no hay surfistas y las olas no rompen de golpe. 

Eso sí, tener en cuenta que si por lo que sea nadamos lejos de la orilla, la liada será mayor.

Olatu luzeak. Horren ondo lehertuko ez balira., surfistarik ez. / Olas largar. Si no explotaran tan bien, no habría tantos surfistas.

2 Ondo ezagutu norberaren gaitasunak / Conocer bien las capacidades de uno mismo.

Nahiz eta beti egon harroputzak direnak edota bere gaitasunetan siensten ez duen jendea, oro har, ez da zaila norberren muga fisiko eta teknikoak errekonozitzea.

Garrantzi handiagokoa da gaitasun mentala, baina gaitzagoa kontrolatzen. Odola bero eta burua hotz mantentzeko. Egun batean mila gauza badituzu buruan, olatuen artean beldurra sentitzen badezu, paseotik begira dagoen neskatilak aspaldi ikusitako irribarre politena badu edo beste edozein distrakziogatik ez bazera olatuetan guztiz kontzentratzen, ez dezu haietaz guztiz gozatuko.

Aunque siempre hay flipados, o lo contrario, gente que no cree en si misma, no es tan difícil reconocer las capacidades físicas y técnicas de uno mismo.

La capacida mental es mucho más importante pero difícil de controlar. Utilizada para mantener la sangre caliente y la cabeza fría. Si tienes mil cosas en la cabeza o miedo, si has nadado recientemente, si la chica que está mirando desde el paseo tiene una sonrisa como la que no has visto en mucho tiempo o por cualquier otra cosa no tienes la cabeza del todo en las olas, tampoco disfrutarás del todo de ellas.

Buruan txorakeri gabe ibiltzen da Aitor Goikoetxea uretan / Aitor Goikoetxea siempre deja las tonterías en la orilla

3 Materialaren mugak ondo ezagutu / Conocer el límite del material

Eskolan puntu hau azaldu zutenean lehiotik begira egongo nintzen… Txorakeria dirudi baina, neri behintzat, arazo gehien eman didan kontua da. Olatuak hartzen gauden momentutik kontuan izan behar degu pala hautsi daitekeela, kubrea (piraguan zuloa tapatzeko gona moduko hori) aska dakigukela edota piragua bera ere hautsi daitekeela.

Cuando en clase explicaron esto estaría mirando por la ventana o así… Parece una chorrada pero, por lo menos a mí, es lo que más problemas me ha dado. Cuando entramos a coger olas hay que ser consciente de que se nos puede romper la pala, saltar el cubre, romper la piragua… En serio, es importante conocer el material que usamos.

Buzoi berria / El nuevo buzón

4 Ondo ekipatua egotea / Estar bien equipado

Kasko on batek bizia salba dakizuke. Txalekoa ona izateak dezente lagunduko digu flotatzen, anoraka urez betetzen delako (asko zailtzen du igeri egitea).

Beroa emango digun arropa ere garrantzizkoa da. Eskarpin eta neoprenozko galtzek bero mantenduko zaitu igeri egiten badezu. Aldiz, igeri egiteko, maila batzuk dira erosoena. Hori bai, bero asko galduko dezu (potroen gogortzea horren adierazle da). Ez bazera toki oso kritikoan sartuko, aukeratu piragua barruan epel mantenduko zaituen arropa.

Un buen casco te puede salvar la vida. Si nadas, un chaleco bien ajustado te permitirá respirar más facilmete (el anorak se llena de agua).

La elección de la ropa térmica también es importante. Si vas con escarpines y pantalón seco, te mantendrán tooo caliente ahí. Pero para nadar no hay nada mejor que mallas cortas. Eso sí, irás con la pelotas congeladas y te estornudará hasta el ciruelo. Si no vas a entrar en un sitio muy crítico, ponte algo que te mantenga caliente dentro de la piragua.

Flotabilitate oneko errekako txalekoa. Itsasoan flotabilitate txikiagoa komeni da, igeri egitekotan aparren azpitik buzeatzeko / Chaleco de río con excelente flotabilidad. Para coger olas, nos interesa que flote menos, para poder bucear por debajo de las espumas

5 Planteatu ezbehar posible ezberdinak / Plantea diferentes situaciones de peligro.

Muturreko kiroletan, momentu erabakiorretan tenple ona edukitzeak markatzen du diferentzia. Hori itsasora sartu aurretik landu daiteke. 

Adibidez, imajinatu espero dezuna baina olatu handiago bat datorrela, harraparu egitn zaitu eta pareta baten kontra zoaz (paretaren arriskua ez dezu aurreikusi), uraren indar guztiarekin. Bazoaz bai edo bai. Nola al dira minimizatu istripu horren ondorioak? Zentzuzko edozein erantzun da baliagarria.

En deportes de riesgo, tener buen temple en momentos decisivos marca la diferencia. Puedes practicarlo desde fuera del agua.

Por ejemplo, imajina que una ola grande te sorprende, te atrapa y te lleva contra una pared (no has previsto el peligro de la pared) con toda la fuerza del agua. Vas sí o sí. ¿Cuál es la forma de minimizar las consecuencias? Cualquier respuesta con sentido vale.

Slalomeko piraguekin egoera momentu batean okertu daiteke, oso erraza baita proa uretan iltatzea / Con las piraguas de slalom la situación se  puede torcer en cualquier momento, la proa se clava muy fácilmente en el agua.

6 Jendearekin jun / Ve con gente.

BETI da seguruago besteren batekin egotea. Gomendagarriena 3-5 pertsonako taldea da. Ezbeharren aurrean elkar lagun dezakezue, eta gertatzen ez bada, olatuak nola hartzen dituen ikus dezakezu (beti ikasten da zerbait).

SIEMPRE es más seguro ir con alguien. Lo mejor es ir 3-5 personas. Si pasa un imprevisto os poséis ayudar mutuamente, y si no pasa, puedes fijarte cómo coge las olas (siempre se aprende algo).

Igeri egiten dezunean adarra jotzeaz gain, piragua hustuzen ere laguntzen dute adiskideek... /Además de que para vacilar cuando nadas, los compañeros también ayudan a vaciar la piragua y eso...

7 Itsasoak zuk baino indar gehiago dauka / La mar tiene más fuerza que tú

Horrela izango da beti. Ez egin zakilarena eta onartu. Jarraian horrekin lotutako hiru adibide dituzue.

a) Apar handi batek harrapatu bazaitu eta ez badakizu nola alde egin, ez saiatu alde egiten. Alde egiteko maniobra bortitz bat eginez dislokatu zuen sorbalda David Llorentek, eta ziur nago bera baino askoz sendoago ez zerala. Ez badakizu zer egin, sinpleki gorputza babestu, erlajatu eta itxaron. Hau da ezagutzen deten metodorik hoberena, baina beti ez da erraza aplikatzea. Askotan bururatzen da zer egin itxarote denbora horretan. Ezer okurritzen ez bazaizu, olatuak indarra galduko du lehenago edo beranduago. Ur azpian hori pentsatzeak  lasai dakizuke. Egoera ezberdinetan erabili det eta... FUNTZIONA!

b) Zuk baino indar handiagoa daukan korronte batean sartzen bazera, ez okurritu aurka egitea. Aprobetxatu bere indarra edo itxaron korrontea gelditu arte. Egin ezean, nekatzea besterik ez dezu lortuko. Askok konprobatuko zenuten hau itsasoan igeri egitean.

d) Harrien kontra bazoaz 100%-eko ziurtasunez, ahal badezu, gutxienez erabaki nola kolpatuko zeran. Honek ere ondo funtzionatzen duela ziurta dezaket.

Kasu guztietan dago zer egin egoera ez okertzeko.

Será así siempre. No hagas el inútil y acéptalo. Aquí tenéis tres ejemplos relacionados con eso.

a) Si te pilla un espumote y no sabes cómo escapar de él, no intentes hacerlo. David Llorente se dislocó el hombro haciendo una maniobra brusca queriendo salir de la espuma. Estoy seguro de que no estás mucho más fuerte que él. Si no sabes qué hacer, simplemente protege tu cuerpo, relájate y espera. Es el mejor método que conozco, pero no siempre resulta fácil aplicarlo . En ese momento de espera, puede que te venga a la cabeza qué hacer. Si no se te ocurre nada, la ola ya perderá la fuerza tarde o temprano. Eso te puede ayudar a relajarte debajo del agua. Lo he utilizado en diferentes situaciones y funciona.

b) Si entras en una corriente marítima que tiene más fuerza que tú, no intentes hacerle frente, aprovecha su fuerza o espera hasta que se calme. Si no lo haces, te cansarás para nada. Muchos lo habréis comprobado nadando en las olas de mar o nadando a contracorriente en el río.

c) Si estás 100% seguro de que vas contra unas piedras o pared, al menos decide cómo te golpearas contra ellas. Puedo asegurar que esto también funciona. 

Siempre se puede hacer algo para no empeorar la situación.

Mikel "Salto Grande" ikuskatzen, Patagonian. Errekan ere, urak zuk baino indar handiagoa du / Mikel analizando la linea de "Salto Grande", Patagonia. En el río también, el agua tiene más fuerza que tú.

Beste hainbat pausu idatz daitezke, baina ideia berdinaren bueltan aritzea liteke: burua erabili eta inozoarena ez egitea. Esaldi hori gogoratuz nahikoa dezu uretan izugarri gozatzeko, arrisku txikienekin. Hurrengo arte!

Se pueden enumerar otros muchos puntos, pero sería darle más vueltas a la misma idea: utilizar la cabeza y no hacer el idiota. Con recordar esa frase disfrutarás de las olas como nadie, y con el mínimo de peligro. ¡Hasta la próxima! 

Bakion 2011an hartutako olatu bat, egun ederra.